7 i 21 kwietnia 2024 roku w Polsce odbędą się wybory samorządowe w dwóch turach. Będą to pierwsze w historii wybory szczebla lokalnego, które zostaną przeprowadzone z wykorzystaniem Centralnego Rejestru Wyborców (CRW). Jak się do nich przygotować? 

Głosowanie tylko w stałym obwodzie głosowania

W wyborach samorządowych nie ma możliwości dokonania jednorazowej zmiany miejsca głosowania, tak jak to miało miejsce w wyborach parlamentarnych. Nie ma też możliwości pobrania zaświadczenia z urzędu o prawie do głosowania i zagłosować w dowolnym miejscu. Dlaczego tak jest? W wyborach samorządowych głosujemy na przedstawicieli lokalnej społeczności, w której żyjemy na co dzień i którzy będą reprezentować nasze interesy we władzach samorządowych naszej gminy. Nawet jeśli ktoś skorzystał z możliwości jednorazowej zmiany miejsca głosowania przy wyborach parlamentarnych, w wyborach samorządowych i tak będzie głosował w miejscu zamieszkania albo zameldowania na pobyt stały. Obwód głosowania można sprawdzić w mObywatelu 2.0, na stronie mObywatel.gov.pl czy w urzędzie, składając odpowiedni wniosek.

Co zrobić, by móc głosować w miejscu zamieszkania? 

Możesz skorzystać z e-usługi Zmień stały obwód głosowania lub dopisz się do CRW. Zrobisz to przez internet na portalu gov.pl. Jeśli chcesz głosować w gminie, w której mieszkasz, a nie w gminie, w której masz zameldowanie na pobyt stały – złóż wniosek o zmianę stałego obwodu głosowania. Taki wniosek można złożyć w urzędzie lub korzystając z usługi dostępnej online.

– Od 21 lutego działa zmodyfikowana usługa rozpatrywania wniosków o ujęcie wyborcy w stałym obwodzie głosowania w wyborach samorządowych. Przyspiesza ona wydawanie przez urzędników decyzji ws. wniosków osób chcących zagłosować poza swoim obwodem wyborczym – mówi sekretarz stanu, Michał Gramatyka.

Urząd ma 5 dni od daty złożenia na rozpatrzenie wniosku i wydanie decyzji. Aby usprawnić proces weryfikacji wniosku, można dołączyć do niego dokumenty, które potwierdzą, że wnioskodawca mieszka na stałe pod wskazanym przez siebie adresem.

Należy pamiętać, żeby nie odkładać wnioskowania o zmianę stałego obwodu głosowania na ostatnią chwilę. Może to skutkować brakiem czasu na rozpoznanie wniosku przez urząd i tym samym brakiem możliwości oddania głosu w miejscu, w którym przebywa się na stałe. Online można także wystąpić o głosowanie przez pełnomocnika lub korespondencyjne.

Czy w lokalu wyborczym można wylegitymować się mDowodem?

Niezmienne w przypadku ostatnich wyborów parlamentarnych, jak i nadchodzących samorządowych, pozostaje to, że mDowód, czyli elektroniczny dokument tożsamości w aplikacji mObywatel 2.0, może posłużyć do wylegitymowania się przed komisją wyborczą.

Jak przypomina Ministerstwo Cyfryzacji, od 14 lipca 2023 roku nie trzeba już ze sobą nosić plastikowego dowodu osobistego, bowiem – obecnie – w każdej sytuacji, w której potwierdza on tożsamość obywatela, może być zastąpiony mDowodem (poza składaniem wniosku o nowy plastikowy dowód osobisty oraz wyjazdem za granicę).

Co ważne mDowód działa w trybie offline, czyli bez dostępu do internetu – wystarczy, że smartfon jest naładowany. W razie problemów z siecią na urządzeniu z zainstalowaną aplikacją mObywatel 2.0 należy włączyć tak zwany tryb samolotowy i wyłączyć dostęp do wi-fi. Wtedy aplikacja otworzy się w uproszczonym trybie offline, tylko z możliwością dostępu do dokumentów, w tym mDowodu.

Nie ma więc obawy, że dana osoba nie zagłosuje w wyborach samorządowych ze względu na brak internetu. Ministerstwo Cyfryzacji zachęca do wyrobienia sobie mDowodu w mObywatelu 2.0. Cały proces jest bardzo szybki i wygodny. Najlepiej obrazuje go wideo instruktażowe: https://www.youtube.com/watch?v=8zk3c1f_gP0.

Więcej informacji o możliwościach mObywatela znajduje się na stronie Info.mObywatel.gov.pl.

Profil zaufany krok po kroku

By skorzystać z wyżej wymienionych e-usług, przyda ci się profil zaufany. Nie masz jeszcze profilu zaufanego? Sprawdź, jak łatwo go zdobyć! Aby założyć profil zaufany, wejdź na stronę: pz.gov.pl/pz/index i kliknij na pole „Zarejestruj się” w prawym górnym rogu. Wybierz sposób, jakim chcesz uzyskać profil zaufany.

Profil zaufany można założyć na cztery sposoby:

1. Za pośrednictwem bankowości elektronicznej – to najszybszy sposób, bo nie wymaga dodatkowego potwierdzania danych (dane w banku zostały zweryfikowane podczas zakładania konta). Taką możliwość dają: PKO Bank Polski SA, Santander, Bank Pekao, mBank, ING, Alior Bank, Millennium Bank, BNP Paribas, Inteligo, Velo Bank, Credit Agricole, BOŚ Bank, kilkaset banków spółdzielczych oraz platforma Envelo.
2. Wypełniając internetowy wniosek i umawiając się na spotkanie wideo z urzędnikiem.
3. Potwierdzając profil zaufany online za pomocą dowodu osobistego z warstwą elektroniczną.
4. Wypełniając internetowy wniosek i w drugim kroku – potwierdzając PZ osobiście w jednym z ponad 2000 punktów potwierdzających w Polsce i zagranicą.

Niezależnie od tego, którą opcję wybierzesz, proces założenia profilu zaufanego jest naprawdę prosty. Szczegółowe informacje na temat każdego ze sposobów na założenie PZ – znajdziecie na GOV.pl.

W razie wątpliwości należy skontaktować się z centrum pomocy pod numerem telefonu +48 (42) 253 54 50 (działa od poniedziałku do piątku w godzinach 7:00 – 18:00) lub wysłać wiadomość na adres e-mail: pz-pomoc@coi.gov.pl.